دانلود پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت بهداشت

رابطه سبک های رهبری روسا و مدیران بیمارستان ها با شاخص های عملکرد بیمارستان

 

هدیه:ضمیمه شدن پرسشنامه مخصوص طراحی شده برای این پایان نامه
 
 
چکیده
زمینه: 
یکی از مهمترین وظایف مدیران که مربوط به نحوه رفتار با کارکنان و هدایت آنها در انجام وظایف حرفه ای شان می-باشد وظیفه رهبری است. به علاوه سنجش شیوه رهبری به جهت تأثیری که روی موفقیت راهبردهای حاکم بر سازمان دارد، بسیار مهم است. 
هدف:
این پژوهش به منظور تعیین سبک رهبری رؤسا و مدیران بیمارستانهای تأمین اجتماعی شهرستان کرج و بررسی تأثیر آن سبک ها با شاخص های عملکردی بیمارستانها انجام یافته است.   
مواد و روش ها: 
پژوهش حاضر از نوع مطالعات همبستگی بوده، جامعه پژوهش شامل تمامی مدیران، رؤسا و کارکنان بیمارستان های تأمین اجتماعی منطقه کرج بوده است که 4 مدیر و 4 رئیس و 385 نفر از کارکنان آن به عنوان نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش سبک رهبری رؤسا و مدیران از دیدگاه آن ها و از دیدگاه کارکنان و همچنین ارتباط بین سبک های رهبری رؤسا و مدیران و شاخص های عملکردی بیمارستان مورد بررسی قرار گرفت، داده های پژوهش با استفاده از دو پرسشنامه و یک فرم اطلاعاتی جمع آوری شد. در تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی مانند میانگین و انحراف معیار و برای سنجش ارتباط بین متغیرها از آزمون کای دو استفاده به عمل آمد. 
 
یافته ها: 
در بین سبک های رهبری، بیشترین سبک رهبری مدیران و رؤسا از دیدگاه کارکنان سبک رهبری مشاوره ای بود (73 درصد برای مدیران و 71 درصد برای رؤسا) و کمترین سبک رهبری، سبک رهبری استبدادی بود (1 درصد برای مدیران و 005/0 درصد برای رؤسا) همچنین بیشترین سبک رهبری مدیران و روسا از دیدگاه خود آن ها نیز مشاوره ای بود (100 درصد برای مدیران و 75 درصد برای رؤسا) و کمترین سبک رهبری برای رؤسا، سبک رهبری مشارکتی بود (25 درصد) و همچنین بین وضعیت تأهل و میزان تحصیلات کارکنان با سبک رهبری مدیران و رؤسا رابطه معنی دار وجود دارد که میزان P-Value آن به نرنیب ( 002/0 و 001/0 می باشد) و در بین شاخص ها نیز سک رهبری رؤسا و مدیران از دیدگاه خود آن ها با میانگین طول اقامت رابطه معنی دار وجود داشت که به ترتیب P-Value آن برابر ( 04/0 و 07/0 درصد می باشد). و از این دیدگاه کارکنان نیز رابطه معنی داری بین سبک رهبری رؤسا و میانگین طول اقامت و شاخص درصد فوت شدگان به بستری شدگان ارتباط معنی دار وجود داشت که این رابطه به ترتیب برابر (05/0 و 09/0 درصد می باشد) و در خصوص مدیران نیز ربطه معنی داری بین سبک رهبری با میانگین طول اقامت، شاخص درصد فوت شدگان به بستری شدگان و میزان مرگ و میر خام وجود داشت که P-Value آن به ترتیب برابر (08/0 و 07/0 درصد، 09/0 درصد می باشد). 
 
 
 
کلمات کلیدی:

سبک رهبری

روسا و مدیران بیمارستانها

شاخصهای عملکرد بیمارستان

 
 
 
 
بیان مسئله 
بیمارستان نهادی است اجتماعی که بر حسب ضرورت و تداوم حیات و حفظ بقای انسانها و بازگشت آنها به تندرستی و معالجه امراض بطور رایج در تاریخ زندگی اجتماعی مردم پدیدار گشته و همواره با تکامل و توسعه علوم و فنون و مهارتها و شیوه زندگی و طی راههای طولانی در شکل امروزی خود به عنوان یک نیاز در جوامع بشری نمایان شده است سازمان بیمارستان مجموعه ای از افراد و گروهها بوده که با استفاده از تمامی منابع بیمارستانی با هدف اعتلای سلامت بیماران به فعالیت و انجام وظایف اهتمام می ورزد (مجید پور، ندافی، 1381، ص1).بر اساس مطالعاتی که در سال 1990 توسط کریز انجام شد مشخص گردید که تصحیح روشهای ساده مدیریت در رابطه با اقدامات غیر کارا در بیمارستان قادر است مورد 44% از هزینه های غیر پرسنلی را در بیمارستانهای غیر دولتی کاهش دهد (صفی خانی، 1381، ص12). 
 
آمارهای نظام سلامت در ایران نشان می دهد صرف منابع در بیمارستانهای کشورمان در سال 2000 سهم هزینه های بهداشتی از تولید ناخالص داخلی تنها 5/5% بوده که نسبت به اکثر کشورهای جهان رقم پایینی را به خود اختصاص می دهد که از این میزان اعتبار سهم بیمارستانها حدود 50 تا 80 درصد می-باشد ولی این میزان در کشورهای پیشرفته از 40% تجاوز نمی-کند (آقاجانی، رحیمی، 1381، ص16).این آمار اهمیت مدیریت را در بیمارستانها به روشنی نشان می دهد زیرا مدیریت به معنای به کارگیری صحیح منابع در جهت رسیدن به اهداف سازمانی است. در میان سازمانهای مختلف موجود در جامعه، مدیریت بیمارستانها بدلیل ارتباط مستقیم با مسئله حیات انسانها از حساسیت فوق العاده ای برخوردار است که ممکن است در سایر سازمانهای خدماتی چنین اهمیتی متصور نباشد. 
 
از جمله مهمترین اطلاعات و علومی که می تواند مدیریت سازمانها را در جهت رسیدن به اهداف عالی سازمان و کارآیی و اثربخشی فعالیتهای آن سازمان یاری نماید علوم مربوط به نحوه رفتار با کارکنان و هدایت و سرپرستی و رهبری آنان در انجام وظایف حرفه ای شان می باشد. هر مدیری در انجام وظایف اصلی خود به شیوه ای رفتار می نماید که ممکن است با شیوة مدیر دیگر، دارای تفاوتهایی باشد. به این نوع الگوی رفتاری پایداری که مدیران هنگام کارکردن با دیگران آنرا بکار می برند سبک رهبری مدیریت گویند. 
سنجش سبک رهبری مدیران به جهت تاثیری که روی موفقیت رهبری و فرهنگ و راهبردهای حاکم بر سازمان دارد بسیار مهم است و عاملی است که تاثیر انکار ناپذیری بر روی عملکرد کارکنان و نهایتاً کارایی و اثر بخشی فعالیتهای یک سازمان دارد و نشان دهندة چگونگی استفاده و بکارگیری منابع سازمان توسط یک مدیر می باشد (پژوهش مشترک مرکز آموزش عالی و دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه، 1379، ص14). 
 
یکی از معیارهایی که قادر به اندازه گیری موفقیت عملکرد یک سازمان و تعیین میزان وصول به اهداف مورد نظر آن سازمان می باشد آمار و شاخص های آن سازمان است از آنجا که آمارها و شاخص ها در واقع انعکاس دهندة درجه کارایی و اثر بخشی واحدهای سازمانی است به عنوان نمایانگر راه حل مشکلات موجود آن سازمان است و محیطی را برای کنترل و ارزشیابی فعالیتها به دست می دهد لذا از اهمیت اساسی و بنیادی برخوردار است (سقائیان نژاد، 1381، ص12).در این مطالعه سبک رهبری که مدیران و روسای بیمارستان-ها در حال حاضر در این بیمارستانها اعمال می کنند هم از نظر کارکنان و هم از نظر خودشان تعین و ارتباط آن با شاخص های عملکردی هر بیمارستان مورد بررسی قرار می گیرد. موضوع این پژوهش با رشته مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی ارتباط بسیار نزدیکی دارد، زیرا از یک سو سبک رهبری مدیران به عنوان مفاهیم مدیریتی و از سویی شاخصها و آمار بیمارستانی به عنوان عامل تعیین کننده نحوه به کارگیری منابع در بیمارستانها و کیفیت ارائه خدمات بهداشتی و درمانی اهداف مورد نظر این رشته تحصیلی را تحقق می نماید.
 
 
 
فهرست مطالب
چکیده 1
هدف: 1
مواد و روش ها: 1
نتیجه گیری: 2
پیشگفتار: 3
3
فصل اول:معرفی پژوهش 5
مقدمه: 6
ب- اهمیت پژوهش 8
پ- وجوه تمایز پژوهش 9
ت- اهداف پژوهش 10
1- اهداف کلی 10
2- اهداف اختصاصی (ویژه) 10
3- هدف کاربردی 10
ث- سوالات پژوهش 11
ج- فرضیات پژوهش 11
چ- نوع پژوهش 12
ح- دامنه پژوهش 12
1- از نظر زمینه علمی 12
2- از نظر جغرافیایی (مکانی) 12
3- از نظر زمانی 12
خ- محدودیت پژوهش 12
د- امکانات پژوهش 13
ذ- مفاهیم و واژهها 13
1- مدیریت 13
تعریف نظری: 13
تعریف عملی: 13
2-رهبری 14
تعریف نظری: 14
تعریف عملی: 14
3- سبکهای رهبری 14
تعریف نظری: 14
تعریف عملی: 14
4- شاخص 15
تعریف نظری: 15
تعریف عملی: 15

5- شاخصهای بیمارستانی 16

تعریف نظری: 16
تعریف عملی: 16
نسبت یا ضریب اشغال تخت (Inpatient Bed Occupuncy Ratio) 16
فاصله چرخش یا عملکرد تخت (Bed Turnover Interval) 16
میانگین طول اقامت بیمار (Mean Duration of Stay) 17
نسبت پذیرش بیمار برای هر تخت (ثابت و فعال) 17
میزان ترخیص بیمار نسبت به تخت (ثابت یا فعال) 17
تعداد کل تخت روز اشغالی (Bed Occupancy Day) 17
نسبت تخت فعال به تخت ثابت 17
میزان مرگ و میر خام(Gross Death Rate) 17
شاخص درصد فوت به بستری شدن 17
ملاحظات اخلاقی 17
 
فصل دوم:
مقدمه 20
1- مروری بر پژوهشهای مربوط به موضوع در داخل کشور 20
2- مروری بر پژوهشهای مربوط با موضوع در خارج از کشور 20
3- مهارتهای رهبری 22

4- نگرشهای مختلف در مطالعات رهبری: 23

4-1- نگرش سنتی (traditional Approach) 23
4-2- نگرش رفتاری (Behavioral App) 25
4-3- نگرش موقعیتی یا اقتضایی (Situational or contingeney App) 26
4-3-1- تئوری وضعیتی: 26
4-3-2- مدل مشارکت در تقسیم یا تئوری اقتضایی وروم ویتون: 26
4-3-3- تئوری مسیر- هدف: 27
4-3-4-تئوری اقتضایی فیدلر: 27

5- تئوریهای اقتضایی در رهبری 27

6- دیدگاههای معاصر در مورد رهبری 28

6-1- رهبری فرمند: 28
6-2- رهبری تبدیلی: 29
6-3- رهبری تبادلی: 29
6-4- رهبری نمادی: 30
7- تاریخچه بهداشت و درمان: 30
10- سبکهای رهبری 32

11- انواع سبکهای رهبری: 32

14- بیمارستان و شاخصهای بیمارستانی 45
15- مدیریت بیمارستان 46
16- آمار بیمارستانی: 47
1- نسبت با ضریب اشغال تخت (Inpatient Bed occupuncy Ratio) 53
2- فاصله چرخش یا عملكرد تحت (Bed Turnover Interval) 53
3- نسبت عملكرد تخت (میزان فعالیت یا چرخش اشغال تخت (Bed Turnover Rate) 54
4- میانگین طول اقامت بیمار (Mean Duration of stay) 55
5- نسبت پذیرش بیمار برای هر تخت (ثابت و فعال) 55
6- میزان ترخیص بیمار نسبت به تخت (ثابت یا فعال) 56
7- تعداد كل تخت روز اشغالی(Bed occupancy Day) 56
10- شاخص درصد فوت به بستری 58
ب- مروری بر مطالعات مرتبط 59
1- مطالعات انجام شده در داخل کشور 59
2- مطالعات انجام شده در خارج از کشور 71
 
فصل سوم
مقدمه: 82
الف- نوع پژوهش 82
ب- محیط پژوهش 82
پ- جامعه پژوهش 83
ت- نمونه پژوهش 83
ج- اعتبار علمی 86
ح- روش گردآوری دادهها 86
خ- روش تحلیل دادهها 86
د- روشهای آماری مورد استفاده در این پژوهش 87
1- آمار توصیفی 87
2- آمار تحلیلی 88
 
 
فصل چهارم یافته های پژوهش بحث و نتیجه گیری 96
مقدمه: 97
جدول (1-4 ) آمار فعالیت بیمارستان های تأمین اجتماعی منطقه کرج در سال 1385 به تفکیک بیمارستان 100
جدول (2 – 4 ) فراوانی سبک های رهبری رؤسا و مدیران از دیدگاه کل کارکنان در بیمارستان های مورد مطالعه 101
جدول (3-4 ) فراوانی سبک های رهبری رؤسا و مدیران از دیدگاه کارکنان به تفکیک بیمارستان های مورد مطالعه 102
جدول (4-4 ) رابطه بین سبک رهبری مدیران و جنسیت کارکنان در بیمارستان های مورد مطالعه 103
جدول (9-4) رابطه بین سبک رهبری رؤسا و میزان تحصیلات کارکنان در بیمارستان های مورد مطالعه 108
ب – بحث و نتیجه گیری 114
 
فصل پنجم:خلاصه پژوهش 129
مقدمه: 130
الف – خلاصه پژوهش: 130
رابطه بین سبک های رهبری رؤسای بیمارستان ها با شاخص های عملکردی: 133
رابطه بین سبک رهبری مدیران بیمارستان ها با شاخص های عملکردی: 134
رابطه شاخص های عملکردی بیمارستان ها و امتیاز سبک رهبری مدیران از دیدگاه کارکنان: 136
نتایج مربوط به بررسی ارتباط بین سبک رهبری رؤسا  و شاخص های عملکردی بیمارستان: 137
نتایج مربوط به بررسی ارتباط بین سبک های رهبری رؤسا از دیدگاه کارکنان و شاخص های عملکردی بیمارستان: 138
ب – پیشنهادات پژوهشگر 139
 
منابع